Opłacalność instalacji PV – czynniki wpływające na zwrot z inwestycji
Autor: Mateusz Grygorowicz & enervigo.com / 28.11.2025
Spis treści
- Co wpływa na zwrot z inwestycji w fotowoltaikę?
- Metodyka prezentowanych analiz
- Inwestycja w fotowoltaikę – wpływ stopnia autokonsumpcji na rentowność instalacji
- Cena dostarczanej energii elektrycznej a zwrot inwestycji w fotowoltaikę
- Zwrot z inwestycji w fotowoltaikę a cena sprzedaży energii elektrycznej
- Umiejscowienie i orientacja inwestycji fotowoltaicznych a ich opłacalność
- CAPEX inwestycji PV
- Kiedy warto inwestować w fotowoltaikę? Podsumowanie
Rosnące ceny energii, presja na redukcję emisji oraz potrzeba budowania niezależności energetycznej sprawiają, że coraz więcej firm rozważa inwestycje w fotowoltaikę. Choć instalacje PV postrzegane są dziś jako realna szansa na obniżenie kosztów operacyjnych, ich opłacalność zależy od wielu zmiennych. W niniejszym artykule przyglądamy się kluczowym czynnikom, które decydują o tym, czy fotowoltaika stanie się dla przedsiębiorstwa trafioną inwestycją.
Co wpływa na zwrot z inwestycji w fotowoltaikę?
Każda inwestycja oraz jej ostateczna opłacalność obarczona jest ryzykiem, którego poziom warunkują różne zmienne. W przypadku urządzeń i instalacji energetycznych przed rozpoczęciem budowy należy sprawdzić szereg dokumentów, aby przy przeprowadzaniu analiz rentowności instalacji fotowoltaicznych wziąć pod uwagę wszystkie najważniejsze aspekty, które mogą wpłynąć na osiągnięty wynik. Należą do nich między innymi:
- wykorzystanie wyprodukowanej energii na potrzeby własne,
- cena zakupu energii elektrycznej
- cena sprzedaży energii elektrycznej,
- umiejscowienie i orientacja instalacji fotowoltaicznej,
- koszty inwestycyjne,
- dostępne programy wsparcia.
Metodyka prezentowanych analiz
W ramach przedstawionej analizy wykonano uproszczone obliczenia rentowności przykładowej instalacji fotowoltaicznej o mocy 700 kWp. Założenia bazowe, na których oparto analizy, dotyczą:
- stopnia autokonsumpcji wyprodukowanej energii – 100%,
- kosztu zakupu energii elektrycznej (zakup + dystrybucja) – 570 zł/MWh,
- możliwości sprzedaży energii elektrycznej do sieci oraz jej ceny – możliwa sprzedaż nadwyżek energii ze stawką w wysokości 200 zł/MWh,
- rocznego uzysku energii z 1 kWp zamodelowanej instalacji – 1 000 kWh/kWp,
- jednostkowego kosztu instalacji PV – 2 800 zł/kWp.
W zależności od rozpatrywanego czynnika wpływającego na opłacalność inwestycji fotowoltaiczne,j odpowiednie założenie główne zastępowano zmiennymi wartościami.
Inwestycja w fotowoltaikę – wpływ stopnia autokonsumpcji na rentowność instalacji
Stopień wykorzystania wyprodukowanej energii na potrzeby własne jest jednym z czynników o największym wpływie na rentowność instalacji fotowoltaicznej. Dla wskazanej wcześniej instalacji przeprowadzono analizę wrażliwości, pokazującą jak zmienia się czas zwrotu wraz ze zmianą stopnia autokonsumpcji. Pozostałe założenia wypisane powyżej pozostały niezmienione. Wyniki tej analizy znajdują się w tabeli poniżej.
| Stopień autokonsumpcji | 50% | 55% | 60% | 65% | 70% | 75% | 80% | 85% | 90% | 95% | 100% |
| Czas zwrotu | 8,5 | 8,0 | 7,7 | 7,3 | 7,0 | 6,7 | 6,4 | 6,2 | 6,0 | 5,8 | 5,6 |
Spadek stopnia autokonsumpcji oznacza mniejsze oszczędności z tytułu zakupu energii elektrycznej z sieci, a to znacząco wydłuża czas zwrotu. Oznacza to również, że moc instalacji została niewłaściwie dobrana do wielkości zapotrzebowania na energię w zakładzie. W konsekwencji część instalacji wytwarza energię, która jest sprzedawana do sieci po niższej cenie zmniejszając przychody związane z budową systemu PV. W innym możliwym scenariuszu – bez możliwości oddawania energii do sieci – moc instalacji musi być często ograniczana, co sprawia, że część instalacji nie przynosi żadnych przychodów mimo poniesionego na jej budowę wydatku.
Cena dostarczanej energii elektrycznej a zwrot inwestycji w fotowoltaikę
Podczas analizy wpływu ceny zakupu oraz dystrybucji energii elektrycznej na rentowność instalacji, wzięto pod uwagę wrażliwość na zmiany łącznej ceny energii elektrycznej (zakup + dystrybucja) w zakresie od -25% do +25%. Inne założenia pozostały niezmienione.
| Cena zakupu energii | 75% | 80% | 85% | 90% | 95% | 100% | 105% | 110% | 115% | 120% | 125% |
| Czas zwrotu | 7,6 | 7,0 | 6,6 | 6,2 | 5,9 | 5,6 | 5,3 | 5,0 | 4,8 | 4,6 | 4,4 |
Niższa cena energii wpływa niekorzystnie na rentowność instalacji PV. W takim przypadku każda wykorzystana jednostka energii wytworzonej przez system fotowoltaiczny przynosi mniejsze oszczędności, co przy poniesionych wydatkach na jej budowę powoduje pogorszenie opłacalności analizowanej inwestycji. Odwrotna zależność zachodzi w przypadku wyższej ceny energii, która podnosi wysokość oszczędności.
Zwrot z inwestycji w fotowoltaikę a cena sprzedaży energii elektrycznej
Podczas analizy wpływu ceny sprzedaży energii wyprodukowanej przez instalację fotowoltaiczną na jej rentowność uwzględniono zmianę wysokości tej stawki w zakresie 150 zł/MWh – 250 zł/MWh (±25% od wartości bazowej). Zmieniono również założenie dotyczące wartości stopnia autokonsumpcji (ze 100% na 65% w wariancie 1 (W1) oraz 80% w wariancie 2 (W2)), aby analizowana instalacja produkowała nadwyżki energii, które następnie można sprzedać po uwzględnionej cenie. Przeprowadzenie analizy wrażliwości dla kilku wariantów wskaźnika autokonsumpcji pokazuje dodatkowo wpływ ilości nadwyżek na czas zwrotu z inwestycji.
Wyniki dla W1
| Cena sprzedaży energii | 75% | 80% | 85% | 90% | 95% | 100% | 105% | 110% | 115% | 120% | 125% |
| Czas zwrotu | 7,6 | 7,6 | 7,5 | 7,4 | 7,4 | 7,3 | 7,2 | 7,2 | 7,1 | 7,1 | 7,0 |
Wyniki dla W2
| Cena sprzedaży energii | 75% | 80% | 85% | 90% | 95% | 100% | 105% | 110% | 115% | 120% | 125% |
| Czas zwrotu | 6,6 | 6,6 | 6,5 | 6,5 | 6,5 | 6,4 | 6,4 | 6,4 | 6,4 | 6,3 | 6,3 |
Nie ma w tym żadnego zaskoczenia, że wyższa cena sprzedaży energii wpływa na poprawę opłacalności instalacji, chociaż na podstawie przedstawionych powyżej wyników obliczeń można również zauważyć, że im większa ilość nadwyżek energii tym większy wpływ ceny sprzedaży energii na rentowność. Jednocześnie, ze względu na znacząco niższą stawkę sprzedaży niż zakupu, im mniejszy wskaźnik autokonsumpcji (a co za tym idzie większa ilość nadwyżek energii), tym dłuższy czas zwrotu z inwestycji.
Umiejscowienie i orientacja inwestycji fotowoltaicznych a ich opłacalność
Umiejscowienie oraz orientacja modułów fotowoltaicznych również mają wpływ na opłacalność inwestycji w fotowoltaikę. Warunkują one na ilość energii, jaką jest w stanie wyprodukować system PV. Instalacja skierowana na południe pod kątem 30°, w której kolejne rzędy modułów są oddalone od siebie o tyle, że nie występują wzajemne zacienienia, wyprodukuje więcej energii w ciągu roku niż instalacja zorientowana na zachód pod kątem 10°, gdzie kolejne rzędy modułów zacieniają się wzajemnie. Aby przeanalizować wpływ tych czynników na opłacalność, przygotowano analizę wrażliwości uwzględniającą zmianę rocznego uzysku z 1 kWp instalacji o ±10%. W tym przypadku uwzględniono mniejszą zmienność parametru, aby zachować realne wartości rocznych uzysków z instalacji.
| Roczny uzysk z 1 kWp |
90% | 92% | 94% | 96% | 98% | 100% | 102% | 104% | 106% | 108% | 110% |
| Czas zwrotu | 7,6 | 7,0 | 6,6 | 6,2 | 5,9 | 5,6 | 5,3 | 5,0 | 4,8 | 4,6 | 4,4 |
Nawet zmiana rocznego uzysku o 4% (czyli np. uwzględnienie zacienienia modułów na poziomie około 12%) wpływa na zmianę czasu zwrotu o ponad pół roku. Dlatego ważne jest, aby już na etapie projektowania instalacji odpowiednio, zadbać o rozlokowanie poszczególnych rzędów modułów. Jest to kwestia, która może znacząco wpłynąć na produkcję energii, a co za tym idzie na opłacalność inwestycji.
CAPEX inwestycji PV
Czas zwrotu to stosunek kosztów inwestycyjnych do oszczędności lub zysków, jakie ona przynosi. Do tej pory wszystkie czynniki dotyczyły wpływu na wielkość oszczędności, jednak w analizie uwzględniono również zmianę kosztów inwestycyjnych. Różnica w kosztach może wynikać między innymi z wykorzystanych urządzeń głównych lub materiałów.
| CAPEX inwestycji | 75% | 80% | 85% | 90% | 95% | 100% | 105% | 110% | 115% | 120% | 125% |
| Czas zwrotu | 4,1 | 4,4 | 4,7 | 5,0 | 5,3 | 5,6 | 5,9 | 6,1 | 6,4 | 6,7 | 7,0 |
Oczywistym wydaję się być fakt, że niższy koszt inwestycyjny oddziałuje na poprawę opłacalności inwestycji, ale powyższe wyniki obliczeń pokazują, jak znaczący może być to wpływ. Zmiana CAPEX o 25% wpływa na zmianę czasu zwrotu o około 1,5 roku, co w przypadku analizowanej inwestycji stanowi zmianę o 27%.
Kiedy warto inwestować w fotowoltaikę? Podsumowanie
Jak pokazały przytoczone przykłady, istnieje wiele czynników, które mogą wpłynąć na rentowność inwestycji w instalację fotowoltaiczną. Dlatego tak ważna jest analiza możliwości jej zastosowania oraz dobór odpowiedniej mocy oparty na rzeczywistych założeniach. Pomocą w analizie takiego przedsięwzięcia zawsze służą analitycy Enervigo. Ze wsparciem specjalistów budowa instalacji fotowoltaicznej może być stosunkowo prostą decyzją, obarczoną jak najmniejszym ryzykiem.
Zwiększ efektywność energetyczną z Enervigo!
Nasze kompleksowe rozwiązania pomagają obniżyć koszty i poprawić efektywność.
Skontaktuj się z nami i dowiedz się, jak możemy pomóc Twojej firmie!
